نبشی کشی ساختمان چیست و چگونه است؟

در حوزه صنعت ساختمان‌سازی، نبشی کشی به عنوان یکی از مراحل ضروری شناخته می‌شود که تاثیر بسزایی بر ایمنی ساختمان دارد. این فرآیند، به ویژه در دیوارها، باعث تقویت مقاومت ساختمان می‌شود و در مواجهه با رخدادهای طبیعی مانند زلزله، سیل، و طوفان، نقش کلیدی ایفا می‌کند. رعایت دقیق اصول و ضوابط نبشی کشی امری اساسی است تا مقاومت بهینه در برابر نیروهای خارجی به دست آید.

نبشی‌کشی یکی از مراحل حیاتی در ساختمان‌سازی است. اگر این کار با دقت انجام نشود، می‌تواند به تخریب ساختمان و در نتیجه خسارات مالی و حتی ایمنی افراد منجر شود. اطمینان از صحیح بودن نبشی‌کشی، اساسی برای استحکام و پایداری ساختمان در مواجهه با نیروهای مختلف است.

در ساختمان‌ها جهت افزایش  مقاومت در برابر نیروهای باد و زلزله از وال پست استفاده میشود وال پست‌ها با انواع مختلفی از جمله کلاف، قوطی، و نبشی، جهت انتقال نیروهای وارد شده از دیوار به زمین می‌شوند. به خصوص، نبشی‌ها که به آن “نبشی‌کشی” هم گفته می‌شود، به عنوان یکی از رایج‌ترین انواع وال پست‌ها شناخته می‌شوند. 

وال پست به مصالحی اطلاق می‌شود که برای نبشی کشی ساختمان از آن استفاده می‌شود. این دو واژه به عنوان یک اصطلاح رایج میان مهندسان ممکن است به جای یکدیگر استفاده شوند، اما معمولاً نبشی کشی با استفاده از وال پست انجام می‌شود.

وال پست‌ها به صورت کلافی آهنی برای یکپارچه‌سازی دیوارها استفاده می‌شوند و ممکن است از فلز یا بتن آرمه باشند. انواع فلزی وال پست‌ها مانند نبشی، ناودانی و یا قوطی، باعث متغیر شدن هزینه آنها می‌شوند.

وال پست‌های فلزی در ساختمان‌های اسکلت‌دار استفاده می‌شوند، در حالی که وال پست‌های بتن آرمه بیشتر در سازه‌های با مصالح بنایی به‌کار می‌روند.

وال پست‌ها از نظر مشخصات ظاهری به دو دسته قائم و افقی تقسیم می‌شوند. وال پست قائم، در صورت داشتن دهانه بزرگ، از روی تیرآهن طبقه پایین به بخش زیرین تیرآهن طبقه بالا در قسمت دهانه جوش داده می‌شود. همچنین، استفاده از وال پست‌های افقی منجر به درگیری دیوار با اسکلت می‌شود که این امر به استحکام دیوار کمک می‌کند.

در این بخش با تمام مراحل نبشی کشی ساختمان آشنا میشوید.

نصب بیس پلیت با رول بولت: در این مرحله، بیس پلیت با استفاده از رول بولت نصب می‌شود، که وظیفه اتصال ساختمان به زمین و توزیع بار را برعهده دارد.

اتصال نبشی عمودی به تیر بالا و پایین: نبشی‌های عمودی به تیرهای بالا و پایین متصل می‌شوند، تأمین کننده اتصالات اصلی برای انتقال بارهای عمودی در ساختمان.

اتصال نبشی‌های افقی به ستون و نبشی‌های عمودی: در این مرحله، نبشی‌های افقی به ستون‌ها و نبشی‌های عمودی متصل می‌شوند. این اتصالات کلیدی برای استحکام و پایداری ساختمان هستند.

نازک کاری با استفاده از توری یا رابیتس: آخرین مرحله شامل نازک کاری ساختمان با استفاده از توری یا رابیتس است، که برای تقویت و مقاومت ساختمان در برابر نیروهای جانبی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اصول و ضوابط نبشی کشی ساختمان: ضوابط نبشی کشی ساختمان به منظور افزایش ایمنی و استحکام سازه‌ها تعیین شده‌اند. این اصول و ضوابط به شرح زیر می‌باشند:

حداکثر طول دیوار غیرسازه‌ای: طول مجاز هر دیوار غیرسازه‌ای بین دو کلاف قائم نباید از ۶ متر یا ۴۰ برابر ضخامت آن بیشتر باشد.

اجرای دیوارهای داخلی یا تیغه‌های با ارتفاع بیش از ۸/۱ متر: دیوارها یا تیغه‌های با ارتفاع بیش از ۸/۱ متر باید به صورت مناسب، مثلاً با استفاده از وادارها، از نظر جانبی به سازه مهار شوند.

حداکثر ارتفاع دیوار غیرسازه‌ای: ارتفاع حداکثر دیوار غیرسازه‌ای از تراز کف ۵/۳ متر است.

مهار لبه‌های قائم دیوارها: تمام لبه‌های قائم دیوارهای غیرسازه‌ای باید به منظور افزایش استحکام و ایمنی، مهار شوند.

لبه‌های فوقانی دیوار غیرسازه‌ای: لبه‌های فوقانی دیوار غیرسازه‌ای که در تمام ارتفاع ادامه ندارد باید با کلاف فولادی یا ناودانی با نمره ۶ یا معادل مقطع بتن مسلح یا چوبی که به دیواره سازه‌ای یا کلاف‌های احاطه‌کننده دیوار غیرسازه‌ای متصل هستند، محکم شوند.

این اصول و ضوابط مهم هستند تا سازه‌ها به طور کامل ایمن باشند و به مقاومت لازم در مقابل نیروهای خارجی بپاید.

نحوه نبشی‌کشی ساختمان‌ها بستگی به نوع سازه، مصالح استفاده شده، و شرایط محیطی دارد.

مثلا در صورتی که ساختمان ضد زلزله باشد،یا دیوار هایی که از پنل های سه بعدی ساخته می شوند به دلیل وجود میلگرد در ساختار آنها نیازی به نبشی کشی ندارند از طرف دیگر، ساختمان‌های بتنی و فلزی نیازهای نبشی‌کشی متفاوتی دارند که با توجه به استانداردها و مقررات مختلف ممکن است متغیر باشد که برای درک بهتر این موضوع در ادامه به انواع نحوه نبشی کشی می پردازیم: 

در سازه‌های بتنی، برای ساخت دیوار بعد از جوش دادن میلگردها به ستون‌ها و مش بندی میلگرد، با پر کردن داخل شبکه‌های میلگرد از بتن، نیاز به نبشی کشی برای دیوارها از بین می‌رود. گاهی اوقات در ساخت دیوار از مصالحی مانند آجر یا بلوک استفاده می‌شودبنابراین نبشی کشی معمولاً با قرار دادن ورق‌های فولادی در اجرای وال پست و اتصال آنها به ستون‌ها آغاز می‌شود. سپس نبشی‌های عمودی به ورق‌های کار شده در بالا و پایین جوش داده می‌شوند. در مرحله‌ی آخر، با اتصال به نبشی افقی، فرآیند نبشی کشی به اتمام می‌رسد.

در ساختمان‌های فولادی، نبشی کشی معمولاً با اتصال نبشی‌های عمودی به تیرهای افقی بالا و پایین و ستون‌ها انجام می‌شود. برای اتصال نبشی به تیر و ستون، از تفنگ میخکوب یا تسمه فولاد به جای جوشکاری می‌توان استفاده کرد. انتخاب بهترین نوع نبشی نیز در هر سازه حائز اهمیت است تا بهترین استحکام و پایداری برای ساختمان فراهم شود.

در نمای ساختمان، انجام نبشی کشی از اهمیت زیادی برخوردار است، به ویژه در نماهایی که از سیمان و سنگ استفاده می‌شود. برای ایجاد نمای کلی ساختمان و ترتیب برجستگی‌ها و فرو رفتگی‌ها، ابتدا نبشی‌های عمودی و افقی را به تیرها و ستون‌های کار شده جوش داده و سپس با استفاده از این نبشی‌ها، نماهای ساختمان را طراحی و اجرا کرد. پس از زیرسازی نما با استفاده از میلگرد، مرحله بعدی شامل بند کردن کلافی است که با استفاده از نبشی ایجاد شده.

این عمل با استفاده از سیم گالوانیزه و رابیتس امکان‌پذیر است. در برخی مواقع، از نبشی‌های لقمه‌ نیز برای نبشی کشی ساختمان استفاده می‌شود.

در نبشی کشی دیوارهای خارجی ساختمان، دو روش اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اولین روش شامل مشخص کردن پلیت‌ها قبل از انجام بتن‌ریزی در ستون و سپس جوش دادن نبشی‌ها است.

روش دیگر از لوازم میخکوب کردن برای اتصال نبشی به ستون‌ها استفاده می‌کند، و در صورت نیاز، از تسمه‌ها نیز برای اتصال نبشی به ستون‌ها استفاده می‌شود، به خصوص اگر استفاده از وسایل میخکوب کردن ممکن نباشد.

پس از اتصال نبشی به ستون‌ها، اهمیت دارد که عملیات به نحوی انجام شود که مقطع دیوار داخل نبشی قرار گیرد و سپس نبشی‌ها به میلگردها متصل شوند. این مراحل باعث افزایش مقاومت ساختمان تا ۳۰درصد بیشترمیشود 

استفاده از نبشی کشی در نمای ساختمان برای این است که برجستگی‌ها و همه نقص ها و فرورفتگی ها ازبین برود برای انجام این کار از شاسی کشی استفاده میشود برای انجام این کار میتوان از پروفیل آهنی مخصوص، پیچ و مهره، و نبشی استفاده کرد حفظ هر مرحله از این فرآیند ضروری است تا کیفیت نبشی کشی حفظ شود.

سخن پایانی

برای نبشی کشی ساختمان با اسکلت آهنی و بتنی، ابتدا باید ابعاد دقیق دیوارها و تیغه‌های داخلی را مشخص کنید. سپس با توجه به این ابعاد، پروفیل‌های مناسب را انتخاب کنید. اطمینان حاصل کنید که پروفیل‌ها با استانداردهای مقاومت و انعطاف پذیری سازه‌ها سازگار باشند. همچنین، در نصب پروفیل‌ها به نکات فنی مانند فاصله‌ها و اتصالات دقت کنید تا مقاومت ساختمان بهینه شود.